Prawo do obrony w znaczeniu formalnym oznacza prawo do korzystania z pomocy obrońcy, którym w postępowaniu karnym może być adwokat. W szerszym ujęciu, prawo do obrony polega na podejmowaniu przez adwokata na rzecz oskarżonego lub przez niego samego przewidzianych prawem działań zmierzających do odparcia oskarżenia lub zminimalizowania odpowiedzialności karnej. Działania te mogą polegać m.in. na uczestnictwie w czynnościach procesowych, np. przesłuchaniach świadków, zadawaniu pytań osobom przesłuchiwanym, składaniu wniosków o przeprowadzenie dowodów na wskazane przez oskarżonego lub jego obrońcę okoliczności.
Ważnym prawem podejrzanego i oskarżonego jest prawo do składania wyjaśnień i wypowiadania się co do przeprowadzanych w jego obecności dowodów oraz wynikające z prawa do obrony prawo do milczenia i odmowy podejmowania działań oraz dostarczania dowodów na swoją niekorzyść. Wskazane prawa doznają ograniczeń wyłącznie w sytuacjach wyraźnie wskazanych w przepisach postępowania karnego. Dotyczy to w szczególności czynności procesowych, którym podejrzany lub oskarżony jest zobowiązany się poddać (np. badania psychiatryczne, oględziny zewnętrzne ciała, pobranie odcisków).
Na podejrzanym lub oskarżonym spoczywa także szereg innych obowiązków procesowych, m.in związanych z jego udziałem w postępowaniu karnym. W ramach prawa do obrony mieści się prawo do zwalczania uciążliwych dla podejrzanego lub oskarżonego środków procesowych, do których w szczególności zaliczyć należy tymczasowe aresztowanie. Służy temu składanie zażaleń i wniosków o uchylenie tych środków. W przypadku stosowania najsurowszego środka zapobiegawczego, jakim jest tymczasowe aresztowanie, obecność obrońcy w osobie adwokata nabiera szczególnej wagi. Adwokat ma możliwość porozumiewania się z tymczasowo aresztowanym w zakresie prowadzonej na jego rzecz obrony. Może brać udział w posiedzeniach sądu w przedmiocie stosowania tymczasowego aresztowania, wypowiadać się na temat zasadności jego stosowania, składać zażalenia i wnioski na rzecz osoby tymczasowo aresztowanej. Obrona w procesach karnych, także tych, w których stosuje się wobec podejrzanych lub oskarżonych tymczasowe aresztowanie jest stałym elementem wieloletniej praktyki zawodowej adwokata Marka Dulniaka.