Przestępstwa gospodarcze

Kancelaria świadczy pomoc prawną osobom podejrzanym i oskarżonym o popełnienie przestępstw gospodarczych. Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu są ujęte w przepisach Rozdziału XXXVI Kodeksu karnego. Znajdują się tam przepisy dotyczące odpowiedzialności osób zajmujących się sprawami podmiotów gospodarczych (w tym: spółek i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą), np. art. 296 k.k. przewidujący odpowiedzialność za przestępstwo nadużycia zaufania w przedsiębiorstwie, art. 296a k.k. dotyczący łapownictwa i korupcji w podmiotach gospodarczych, czy art. 303 k.k. związany z nierzetelnym prowadzeniem dokumentacji w firmie. Inną grupę stanowią przepisy przewidujące odpowiedzialność karną za bezprawne działania skierowane przeciwko interesom wierzycieli (art. 300 k.k., art. 301 k.k., art. 302 k.k.). Do przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu zalicza się również przestępstwa tzw. oszustwa pożyczkowego, kredytowego i związanego z przyznaniem dotacji lub subwencji (art. 297 k.k.), wyłudzenia ubezpieczenia (art. 298 k.k.), prania pieniędzy (art. 299 k.k.), wyzyskania trudnej sytuacji kontrahenta (art. 304 k.k.), udaremniania przetargu publicznego (art. 305 k.k.), fałszowania znaków towarów lub urządzeń (art. 306 k.k.).

Wspólnym celem przywołanych przepisów jest ochrona podstawowych reguł obrotu gospodarczego, np. uczciwości i wymaganej w określonych sytuacjach rzetelności lub ostrożności. Należy jednak pamiętać, że prawo karne nie jest i nie powinno być głównym regulatorem życia gospodarczego, dlatego penalizacji podlegają tylko konkretne bezprawne zachowania opisane w przepisach karnych. Regulacje karne nie powinny ingerować albo oddziaływać na decyzje w sferze gospodarczej i ekonomicznej, które podejmowane są zgodnie z prawem i w granicach dozwolonego ryzyka gospodarczego.

Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu nie wyczerpują katalogu tzw. przestępstw gospodarczych. Za przestępstwa gospodarcze w szerszym znaczeniu, w zależności od konkretnego stanu faktycznego sprawy, uznać można np. przestępstwa oszustwa zwykłego (art. 286 k.k.), niektóre przestępstwa związane z fałszerstwem dokumentówpoświadczeniem nieprawdy (art. 270 k.k., 271 k.k.), przestępstwa korupcyjne (art. 228 k.k., 229 k.k., 230 k.k., 230a k.k.), niektóre przestępstwa skarbowe i celne (np. art. 54 k.k.s, 55 k.k.s., art. 56 k.k.s., 62 k.k.s. 76 k.k.s., 87 k.k.s.), przestępstwa z Kodeksu spółek handlowych (np. art. 586 k.s.h. dotyczący odpowiedzialności za niezgłoszenie wniosku o upadłość), przestępstwa związane z rynkiem kapitałowym, obrotem papierami wartościowymi, w tym obligacjami, przestępstwa dotyczące rachunkowości, własności intelektualnej oraz szereg innych, uregulowanych w odrębnych ustawach.

Postępowania karne w sprawach o przestępstwa gospodarcze są z reguły skomplikowane zarówno pod względem faktycznym, jak i prawnym. Dokonanie prawidłowych ustaleń faktycznych niejednokrotnie wiąże się z koniecznością przeprowadzenia wielu czynności procesowych i dowodów, w tym, uzyskania wiadomości specjalnych, powołania biegłych różnych specjalności, np. z zakresu rachunkowości, finansów, bankowości. Korzystanie przez osoby podejrzane i oskarżone o popełnienie przestępstw gospodarczych z pomocy profesjonalnego obrońcy już od chwili zatrzymania lub przedstawienia pierwszych zarzutów karnych może mieć istotne znaczenie dla prawidłowej realizacji prawa do obrony w toku całej sprawy.

Dokładne i aktualne opisy znamion przywołanych wyżej przestępstw oraz zagrożenia karami, zawarte są w odpowiednich przepisach Kodeksu karnego, Kodeksu karnego skarbowego i innych ustaw.

Czytaj więcej:

adwokat Marek Dulniak

Warszawa, 4 grudnia 2023 r.